ZOZ SALUS 
Sezon zimowy jest okresem wzmożonych wyjazdów w góry narciarzy amatorów.
Niestety, niezależnie od wieku i stopnia umiejętności narciarskich nie zawsze osoby wyjeżdżające w góry są odpowiednio przygotowane pod względem kondycyjnym do zwiększonego i specyficznego wysiłku narciarskiego oraz odpowiednio zaklimatyzowane do miejscowych warunków pogodowych .Dlatego należy mieć określoną wiedzę na temat zagrożeń zdrowotnych związanych z uprawianiem sportów zimowych.Zadbać trzeba o przygotowanie kondycyjno-sprawnościowe ,głównie o siłę i wytrzymałość mięśni kończyn dolnych, ale także górnych, które służą nieraz do podpierania się kijkami przy podchodzeniu na stoku czy do amortyzacji przy upadkach nawet nie groźnych, na dłonie czy łokcie. Kondycję w zimie zapewnia systematyczna aktywność fizyczna w lecie .
W tym celu wskazane są marszobiegi z elementami ćwiczeń izometrycznych (oporowych) kończyn dolnych, a także pływanie chociażby raz w tygodniu. Należy pamiętać także o odpowiednio dopasowanym stroju narciarskim, dobranym sprzęcie. Odzież powinna chronić przed niskimi temperaturami, wilgotnością, wiatrem,słońcem,oddawać nadmiar ciepła i dobrze się czyścić. Najważniejsze elementy stroju narciarzy i snowboardzistów są kurtki i spodnie. Odzież narciarska składa się z kilku warstw o różnych funkcjach. Tkaniny zewnętrzne to z rodzaju gore-tex i windstopper, warstwa wewnętrzna czyli ocieplona, materiały ocieplające to: fiberfill, hollofil, microloft, dutlast, polardgulard, primaloft, termoloft, thinsulate.Również praktyczne są ?wentylatory? w kurtce pod pachami lub na ramionach. Kolejnym elementem istotnym jest dobrze uformowany kaptur. Pod nim ma swobodnie mieścić się kask. Ma nie ograniczać pola widzenia przed nagłym załamaniem pogody. Kolor kurtki nie jest bez znaczenia, jaskrawy dobrze widoczny na stoku, to ważny element bezpieczeństwa, podobnie jak wszywany w kurtkę ?recco?-mały element odbijający fale nadajnika stosowanego przez służby ratownictwa. Uzupełnieniem kurtki i spodni są dwie następne warstwy ubrania: termiczna i kontaktowa. Warstwa termiczna ma ocieplać i odprowadzać wilgoć do warstwy wierzchniej. Te wymagania spełniają dzianiny polartec. Rolę warstwy kontaktowej, czyli bezpośrednio przylegającej do skóry spełnia bielizna termiczna. Niezbędnym uzupełnieniem stroju jest bezpieczny kask, musi idealnie pasować do głowy, wykonany z lekkiego kompozytu, a wyściółka musi być wygodna i skutecznie odprowadzić pot i zapięcie proste, nie odpinające się samoistnie. Rękawice poparte solidnością wykonania, szczególnie w miejscach narażonych na kontakt, wzmocnienie miejsca dłoni, końcówki palców, dodatkowo naszywana tkanina anty poślizgowa. Wybierając odzież do uprawiania sportów zimowych kierujemy się przede wszystkim ochrona naszego zdrowia i w skrajnych przypadkach nawet życia. Reasumując strój na stok:
- kurtka i spodnie narciarskie gwarantujące optymalną ochronę przed zimnem i zapewniając pełna swobodę ruchów
- odpowiednie rękawice
- kask narciarski chronimy głowę ale i dajemy jej właściwą ochronę przed mrozem i wiatrem
Ustaw o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich art.29 z 2011?osoba uprawiająca narciarstwo zjazdowe lub snowboarding na zorganizowanym terenie narciarskim do ukończenia 16 roku życia ,obowiązana jest używać w czasie jazdy kasku ochronnego konstrukcyjnie do tego przeznaczonego?.
W czasie uprawiania białego szaleństwa nie wolno lekceważyć odmiennych warunków klimatycznych, dotyczy to temperatury, wilgotności powietrza, ciśnienia atmosferycznego i z tym związanego ciśnienia parcjalnego tlenu na trasach powyżej 1800 m, może skutkować rozwinięciem choroby wysokościowej. Przygotowanie do sezonu kondycyjne powinno rozpoczynać się 5-6 tygodni przed wyjazdem i realizowane 2-3 razy w tygodniu. Zajęcia ruchowe zaczynamy od rozgrzewki warm-up czyli adaptacja do wysiłku, a kończymy cool-down, czyli wyciszenie organizmu i rozluźnieniem mięśni. Należy włączyć ćwiczenia rozciągające tzw.streching.
Trening rozpoczynamy co najmniej godzinę po ostatnim posiłku .Sucha zaprawa narciarska obejmuje przygotowanie ogólnorozwojowe oraz kształtowanie specjalnych umiejętności narciarskich. Zawiera w sobie rozwijanie cech takich jak: siła, szybkość, gibkość, koordynacja ruchów oraz wytrzymałość mięśniową, by mógł kontrolować prędkość jazdy, sterować nartami, w skręcie wytrącać prędkość i utrzymywać odpowiednio pozycję ciała. Szybkość motoryczna nieodzowna np.przy skrętach na stoku (tzw,śmig), gibkość decyduje o współgraniu wszystkich stawów zaangażowanych w ruch, a także odpowiednich reakcjach na zmianę podłoża, czy pojawienia się innego narciarza (np.sztuka uniku). Koordynacja ruchowa i poczucie równowagi są nieodzowne dla umiejętności balansowania ciałem jako warunku jazdy na nartach i ciągłego przezwyciężania zmieniających się warunków podłoża. Wytrzymałość decyduje o liczbie zjazdów i wpływu wysiłku na organizm i możliwości jego regeneracyjne.
Wszystkie uwzględnione cechy motoryczne są ze sobą silnie związane i stanowią o bezpieczeństwie narciarza i osób znajdujących się w jego otoczeniu.
Należy przestrzegać opracowanego przez Międzynarodową Federację Narciarską dekalogu narciarza:
– dostosować prędkość do umiejętności i trasy
– unikać zderzenia z osobą niżej
– wyprzedzać z zachowaniem bezpiecznej odległości
– przewidywać kolizję
– zatrzymywać się tylko, gdy to konieczne
– podchodzić w górę po poboczu
– pilnować znaków na trasie
– udzielać pomocy poszkodowanemu
– podawać swoje dane w razie wypadku
Lek.med. Jolanta Siwek
Specjalista medycyny sportowej, dziecięcej i rodzinnej
Poradnia Medycyny Sportowej
ZOZ SALUS Ostrzeszów